De Zuid-Limburgse naam “mergel” komt waarschijnlijk van het Romeinse “marga”. Hieronder verstonden de Romeinen alle niet verharde kalkhoudende sedimenten.
Uit de steentijd zijn ondergrondse groeven bekend voor de winning van vuursteen (nabij Rijckholt). Uit de Romeinse tijd zijn enige winningen met behulp van schachtbouw aangetoond (bij Herkenberg). In de Middeleeuwen kwam de ondergrondse kalksteenwinning op. Aan het einde van de 19e eeuw wordt het accent verlegd naar de bovengrondse winning in dagbouwgroeven.
Toepassingen:
Mergel kent verschillende toepassingen:
- als bouwmateriaal
- als materiaal voor beeldhouwwerk
- in de productie van cement.
- als kleurstof in de bouw- en keramische industrie: als toevoeging bij de productie van aardewerk, waardoor faience aardewerk kan worden geproduceerd, bijvoorbeeld Delfts blauw;
- als kalkmeststof om verzuring van de grond tegen te gaan. Daarop zou ook de uitdrukking “uitgemergeld” teruggaan.
- als toevoeging aan veevoer;
- als toevoeging aan een mengsel dat schoorsteengassen ontzwavelt.
Mergelwinning Anno 2016
Via dagbouw:
- ENCI groeve in Maastricht
- CBR groeve te Romont en Lixhe
Ondergrondse mergelwinning
De enige ondergrondse mergelwinning anno 2016 vind plaats in de Sibbergroeve te Valkenburg. Er zijn 2 bedrijven gevestigd namelijk:
